EU COSME krediti za obrtna sredstva

1. Cilj programa

Jedan od glavnih problema u pristupu finansijama sa kojim se suočavaju privredna društva, preduzetnici kao i lica sa registrovanom djelatnošću, se odnosi na poteškoće u obezbjeđenju kolaterala kojeg zahtijevaju finansijske institucije, a koji je obično u formi hipoteke ili zaloge na opremi, ili drugoj pokretnoj imovini. Investiciono-razvojni fond Crne Gore A.D. (u daljem tekstu: IRF CG A.D.) je u cilju da omogući lakši pristup povoljnim finansijama što većem broju preduzeća u Crnoj Gori, sa posebnim akcentom na preduzetnike sa perspektivnim poslovnim idejama koji imaju poteškoća u obezbjeđenju dovoljnog kolaterala, pristupio garantnom fondu u okviru programa COSME. Riječ je o programu Evropske unije koji je namijenjen razvoju konkurentnosti preduzetnika i preduzeća u Evropskoj uniji i zemljama kandidatima za ulazak u članstvo.
Kroz korišćenje garancija iz garantnog fonda obezbjeđuje se dodatno finansiranje malih i srednjih preduzeća kao podrška pokretanju novi poslovnih aktivnostima, kao i rastu i razvoju postojećih.

COSME je program kojim upravlja Evropski investicioni fond (EIF), a sprovodi u djelo Akt o malom preduzetništvu (Small Business Act – SBA), čime odražava političku volju Evropske komisije da prizna centralnu ulogu malih i srednjih preduzeća u ekonomiji EU.

Cilj korišćenja COSME garancija je da doprinese smanjenju strukturnog nedostatka tržišta finansiranja malih i srednjih preduzeća i da podrži stvaranje raznovrsnijeg tržišta finansiranja malih i srednjih preduzeća. Kroz primjenu garantne šeme omogućiće se veća dostupnost finansijskim sredstvima IRF CG A.D. značajnijem broju postojećih preduzeća i preduzetnika. Ovaj instrument namijenjen je postojećim preduzećima i preduzetnicima koji imaju održivu i profitabilnu ideju, koji zadovoljavaju sve potrebne kriterijume, i kojima će se predmet investicije prihvatati kao sredstvo obezbjeđenja kredita.

2. Namjena kredita

Sredstva kredita se isključivo mogu koristiti za nabavku robe, sirovina, poluproizvoda i gotovih proizvoda.
Sredstva kredita se ne mogu koristiti za:
• otplatu postojećih kreditnih zaduženja;
• čiste finansijske aktivnosti (npr. kupovina HOV);
• davanje zajmova kupcima ili drugim pravnim i fizičkim licima;
• nabavku osnovnih sredstava;
• nabavku sitnog inventara i plaćanje režijskih troškova;
• za finansiranje PDV-a.

Finansijska podrška se neće odobravati u sljedeće svrhe:
• Proizvodnja i prodaja vojne opreme ili usluga;
• Izgradnja stambenih i poslovnih prostora radi prodaje, kao i izgradnja benzinskih pumpi;
• Učešće u projektima kojima se krše međunarodno priznata prava radnika, uključujući bezbjednost na radu, pravila i procedure u Crnoj Gori;
• Bilo koja aktivnost koja se smatra nezakonitom ili štetnom po okolinu i opasnom za ljudsko zdravlje;
• Bankarstvo i osiguranje;
• Trgovina valutama i hartijama od vrijednosti;
• Djelatnosti izdavanja novina i drugih povremenih izdanja, djelatnosti proizvodnje i emitovanja radijskog i televizijskog programa, djelatnosti novinskih agencija;
• Kupovina udjela u drugim društvima, akcija i ostalih vrijednosnih papira;
• Trgovina valutama i hartijama od vrijednosti;
• Nemoralne i nelegalne aktivnosti.

3. Korisnici kredita

Korisnici kredita mogu biti privredna društva i preduzetnici osnovani i registrovani na teritoriji Crne Gore, koji pripadaju sektoru MSP i posluju duže od 12 mjeseci.

Ovom kreditnom linijom IRF CG A.D. će kreditirati projekte krajnjih korisnika koji ostvaruju prihode u sljedećim djelatnostima:
• Proizvodnja;
• Drvoprerada;
• Poljoprivreda i proizvodnja hrane;
• Turizam i ugostiteljstvo;
• Usluge;
• Trgovina.

Potencijalni korisnici kredita moraju ispunjavati sljedeće kriterijume:
- imati odgovarajući interni kreditni krejting u skladu sa internim aktima IRF CG A.D.;
- iznos kredita ne može biti veći od dvostrukog iznosa stalnih sredstava i 30% poslovnih prihoda pravnog lica iskazanih u posljednjoj finansijskoj godini;
- iznos sopstvenog kapitala ne smije biti manji od 25% ukupne pasive, uvećane za iznos traženog kredita;
- račun im ne smije biti u blokadi prilikom podnošenja zahtjeva za kredit niti neprekidno u blokadi duže od 10 dana u posljednjih 12 mjeseci;
- ne smiju imati kašnjenja u plaćanju obaveza po kreditima dužem od 45 dana, uključujući i vlasnike preduzeća

Korisnici kredita mogu biti subjekti koji od Uprave prihoda i carina obezbijede potvrdu da uredno izmiruju svoje poreske obaveze.

Pravo na kredit ne postoji, već IRF CG A.D. na osnovu svakog pojedinačnog zahtjeva donosi posebnu odluku.

4. Način kreditiranja

IRF CG A.D. realizuje ovaj Program direktnim kreditiranjem korisnika kredita.

Zahtjevi za odobrenje kredita koji nisu dokumentovani obaveznom propisanom dokumentacijom neće se razmatrati.

5. Kreditni uslovi

Krediti koji se odobravaju po ovoj kreditnoj liniji, a finansiraju se iz sredstava Evropske Investicione Banke (EIB-a), odobravaće se po kamatnoj stopi od 0,50% do 0,7% nižoj u odnosu na kamatu definisanu u daljem tekstu.

• Maksimalni iznos do 150.000,00 € (za preduzetnike do 50.000,00€);
• Minimalni iznos 10.000,00 €;
• Kamatna stopa iznosi 5,80% na godišnjem nivou uz proporcionalan način obračuna kamata;
• Maksimalni rok otplate: 48 mjeseca (uključujući grejs period);
• Minimalni rok otplate: 12 mjeseci (uključujući grejs period);
• Grejs period do 6 mjeseca.

STIMULATIVNE MJERE: Za subjekte koji su registrovani u opštinama sjevernog regiona i u opštinama koje su ispod prosječne vrijednosti indeksa razvijenosti u Crnoj Gori odobravaće se posebne stimulacije u vidu smanjenja kamatne stope za 0,50%.

Maksimalna izloženost prema jednom klijentu uključujući i sva povezana lica biće definisana internim aktima Investiciono-razvojnog fonda Crne Gore A.D.

Zavisno od cijene raspoloživih izvora finansiranja, kamatna stopa može biti veća, sa čim bi korisnik sredstava Fonda bio uredno upoznat.

6. Naknade

Visina naknade je 0,30% na odobreni iznos kredita.

7. Korišćenje kredita

Rok korišćenja kredita je do 3 mjeseca.
Krajnji period korišćenja određivaće se za svaki kreditni aranžman pojedinačno u zavisnosti od realnih potreba i dinamike ulaganja sredstava.
Korisnici kredita dužni su kredit koristiti namjenski u skladu sa ovim programom i ugovorom koji se potpiše između IRF CG A.D. i korisnika.
IRF CG A.D. će sprovoditi kontrolu namjenskog korišćenja kredita i odobrena sredstva se ne mogu koristiti za plaćanje obaveza prema fizickim licima, povezanim licima kao ni plaćanje internih faktura.
IRF CG A.D. realizuje odobrene direktne kredite prenosom sredstava na račun dobavljača jednokratno ili u tranšama - fazno. Izuzetno se sredstva mogu prenijeti na račun korisnika ukoliko se vrši nabavka od dobavljača iz inostranstva.

8. Instrumenti obezbjedjenja

Kao instrumente obezbjedjenja kredita IRF CG A.D. će uzimati lične garancije, jemstva, mjenice i slične instrumente korisnika kredita, vlasnika korisnika kredita i svih povezanih lica.

Koristeći COSME garanciju IRF CG A.D. je u mogućnosti da ponudi dugoročnu kreditnu podršku bez čvrstih instrumenata obezbjeđenja (hipoteka, zaloga na pokretnoj imovini).

Sve troškove u vezi pribavljanja instrumenata obezbjedjenja i povraćaja realizovanih instrumenata snosi korisnik kredita.

9. Potrebna dokumentacija

Potrebna dokumentacija za realizaciju projekta kroz direktan kreditni aranžman:
• Zahtjev za kredit;
• Projekcije finansijskih izvještaja za cijeli period otplate kredita;
• Izvod iz Centralnog registra privrednih subjekata ne stariji od 30 dana;
• Rješenje o registraciji za PDV, ako je krajnji korisnik obveznik PDV-a;
• Važeći statut društva;
• Saglasnost za pristup podacima Regulatornog kreditnog registra Centralne banke Crne Gore (RKR) uključujući osnivače i povezana lica;
• Važeći obrazac ovjerenih potpisa lica ovlašćenih za zastupanje (OP) i važeći karton deponovanih potpisa;
• Potvrda iz kaznene evidencije Ministarstvo pravde, ljudskih i manjinskih prava da podnosiilac zahtjeva i osnivači nijesu osuđivani (obezbjeđuje IRF CG A.D.);
• Potvrda Uprave prihoda i carina o urednom izmirivanju poreza i doprinosa ne starija od 30 dana.
• Komplet obrazaca za godišnje račune (Bilans stanja, Bilans uspjeha, Bruto bilans (Zaključni list), Analitika kupaca i dobavljača) za posljednje tri godine, kao i presjek gore navedenih izvještaja za tekuću godinu, izuzev kod klijenata koji nisu u obavezi da sastavljaju finansijske izvještaje ili posluju kraće od 24 mjeseca;
• Izvještaj revizora za korisnike kredita koji su obveznici revizije po zakonu;
• Odgovarajući obrazac za posljednji mjesec uplate poreza i doprinosa za zaposlene ovjeren od Uprave prihoda i carina (dokaz o broju zaposlenih) ;
• Predlog instrumenata obezbjeđenja;
• Profakture, predugovore (kopija ili original) za nabavku robe, sirovina, poluproizvoda, gotovih proizvoda (IRF CG A.D. neće prihvatati ponude/predugovore koje su izdate od fizičkih lica, ponude/predugovore od povezanih lica, kao ni interne fakture). Predmetna dokumentacija ne može biti starija od 3 mjeseca od datuma predaje zahtjeva za kredit;

Sva dokumentacija se dostavlja na crnogorskom jeziku.

Stručna služba IRF CG A.D. zadržava pravo zahtijevanja dodatne dokumentacije.

10. Ostale odredbe

Dodatna pravila koja se primjenjuju na ovaj Program kreditiranja, a koja nisu pomenuta u ovom dokumentu, definisana su posebnim aktima koje donose nadležni organi IRF CG A.D.

Ovo finansiranje je omogućeno putem garancije EU za finansiranje duga uz podršku finansijskih sredstava Evropske unije u okviru LGF instrumenta za garantovanje kredita koji je propisan Uredbom EU br. 1287/2013 Evropskog parlamenta i Savjeta za uspostavljanje Programa za konkurentnost kompanija i MSP (COSME) (2014-2020).