Program kreditiranja infrastrukturnih i projekata od javnog značaja

1. Cilj programa

Cilj ovog Programa je realizacija investicionih projekata na lokalnom, regionalnom i državnom nivou, koji su funkciji iskorišćavanja privrednih potencijala i stvaranju uslova za razvoj biznisa, kao i finansiranje projekata od lokalnog, regionalnog i državnog značaja.

Projekti koji će se finansirati iz kreditne linije treba da doprinesu održivom razvoju, valorizaciji prirodnih resursa i podsticaju razvoja biznisa.

2. Namjena kredita

Krediti su usmjereni za ulaganje u projekte putne infrastrukture, vodosnabdijevanja, elektroenergetski sistem, kanalizaciju, komunalne usluge, željeznicu, javna prevozna sredstva, skladišta od posebnog značaja, infrastrukture priobalja, objekte za obrazovanje, nastavna sredstva, nematerijalna sredstva od značaja, informatičke tehnologije za unapredjenje usluga, formalne kanale komunikacije i sl...ostale manje infrastrukturne projekte kojima se valorizuju ekonomski potencijali (biznis zone, zone primarne proizvodnje i sl.).

Krediti su namijenjeni za nova ulaganja u osnovna sredstva.

Iznos kredita namijenjen ulaganju u obrtna sredstva može biti do 30% ukupnog iznosa kredita, isključivo kod privrednih društava kao korisnika kredita.

IRF CG A.D. kreditira do 70% ukupne investicije, odnosno do 50% ukoliko je korisnik kredita opština, glavni grad, prijestonica, preduzeće čiji je osnivač (većinski vlasnik) država-jedinica lokalne samouprave, javno preduzeće.

Iznos sopstvenog kapitala ne smije biti manji od 25% vrijednosti ukupne pasive, iskazane u posljednjoj finansijskoj godini, uvećane za iznos traženog kredita.

Svaki projekat će se pojedinačno ocjenjivati sa aspekta ekonomske, finansijske i tehničke prihvatljivosti, kao i sa aspekta razvojne politike, tj. stvaranja uslova za razvoj biznisa.

Finansijska podrška se neće odobravati u sljedeće svrhe:

· Dijelovi investicije koji služe za lične potrebe;

· Ugostiteljski objekti koji isključivo pružaju usluge točenja pića;

· Djelatnosti izdavanja novina i drugih povremenih izdanja, djelatnosti proizvodnje i emitovanja radijskog i televizijskog programa, djelatnosti novinskih agencija, kao i uslužnih djelatnosti agencija za marketing i odnosa s javnošću;

· Kupovina udjela u drugim društvima, akcija i ostalih vrijednosnih papira;

· Benzinske pumpe;

· Izgradnja stambenih i poslovnih prostora radi prodaje;

· Proizvodnja i prodaja vojne opreme ili usluga;

· Prodajni auto saloni;

· Završene investicije u cilju refinansiranja kreditnih obaveza;

· Bankarstvo i osiguranje;

· Trgovina valutama i hartijama od vrijednosti;

· Učešće u projektima u kojima se krše međunarodno priznata prava radnika, uključujući bezbjednost na radu, pravila i procedure u Crnoj Gori;

· Bilo koja aktivnost koja se smatra nezakonitom ili štetnom po okolinu i opasnom za ljudsko zdravlje: igre na sreću, duvan, alkoholna pića (izuzev proizvodnje vina, zanatskih (kraft) piva i voćnih rakija);

· Nemoralne i nelegalne aktivnosti.

3. Korisnici kredita

Korisnici kredita mogu biti opštine, glavni grad, prijestonica, preduzeća čiji je osnivač (većinski vlasnik) država-jedinica lokalne samouprave, javna preduzeća i privredna društva.

Krajnji korisnici ovih kreditnih aranžmana mogu biti subjekti koji od Uprave prihoda i carina obezbijede potvrdu da uredno izmiruju svoje poreske obaveze.

Pravo na kredit ne postoji, već IRF CG A.D. na osnovu svakog zahtjeva donosi posebnu odluku.

4. Način kreditiranja

IRF CG A.D. realizuje ovaj Program:

· direktnim kreditiranjem korisnika kredita;

· kreditiranjem krajnjih korisnika preko poslovnih banaka sa kojima je IRF CG A.D. uspostavio poslovnu saradnju.

Zahtjevi za odobrenje kredita koji nisu dokumentovani obaveznom propisanom dokumentacijom neće se razmatrati.

Na osnovu ugovora o kreditu između poslovne banke i IRF CG A.D., poslovna banka će zaključiti ugovor sa krajnjim korisnikom kredita.

5. Kreditni uslovi

Krediti koji se odobravaju po ovoj kreditnoj liniji biće finansirani iz sopstvenih sredstava IRF-a. Uslovi kreditiranja prikazani su u nastavku:

A) Direktno kreditiranje:

· Maksimalni iznos do 10.000.000,00 €;

· Minimalni iznos 10.000,00 €;

· Kamatna stopa iznosi 3,00% na godišnjem nivou uz proporcionalan način obračuna kamate;

· Rok otplate do 15 godina (uključujući grejs period);

· Grejs period do 5 godina.

STIMULATIVNE MJERE ZA DIREKTNE KREDITNE ARANŽMANE: Za subjekte koji projekte realizuju u opštinama sjevernog regiona i u opštinama koje su ispod prosječne vrijednosti indeksa razvijenosti u Crnoj Gori odobravaće se posebne stimulacije u vidu smanjenja kamatne stope za 0,50%.

Aktivni direktni korisnici ove vrste kredita IRF CG A.D. mogu ponovo aplicirati za dodatna kreditna sredstva, s tim što će se voditi računa da ukupna izloženost po osnovu kredita prema jednom klijentu bude u skladu sa njegovim bilansnim pokazateljima, a maksimalna izloženost prema jednom klijentu uključujući i sva povezana lica biće definisana internim aktima Investiciono-razvojnog fonda Crne Gore A.D.

B) Kreditiranje preko poslovnih banaka:

· Maksimalni iznos do 5.000.000,00 €;

· Minimalni iznos 10.000,00 €;

· Kamatna stopa iznosi 4,50% na godišnjem nivou od čega Banci pripada 3%.

Banka ima pravo sa klijentom ugovoriti nižu kamatnu stopu, u kom slučaju kamatna stopa Fonda iznosi ne manje od 1,5%

· Rok otplate do 15 godina (uključujući grejs period);

· Grejs period do 5 godina.

Poslovna banka posredstvom koje se realizuje kreditni aranžman je obavezna da od krajnjeg korisnika kredita obezbijedi ispunjenje svih obaveza koje su utvrđene zakonskim propisima vezano za realizaciju investicije - projekta koji se podržava kreditnim sredstvima IRF CG A.D.

6. Naknade

Visina nakande za direktne aranžmane je 0,20% na odobreni iznos kredita.

Naknade za kredite koji se realizuju preko banke IRF CG A.D. neće zaračunavati, a krajnji korisnik će sa bankom ugovoriti iznos naknade.

7. Korišćenje kredita

Rok korišćenja kredita je do 24mjeseca.

Krajnji period korišćenja određivaće se za svaki kreditni aranžman pojedinačno u zavisnosti od realnih potreba i dinamike ulaganja sredstava.

Korisnici kredita dužni su kredit koristiti namjenski u skladu sa ovim programom i ugovorom koji se potpiše između IRF CG A.D. i krajnjeg korisnika.

IRF CG A.D. će sprovoditi kontrolu namjenskog korišćenja kredita.

IRF CG A.D. realizuje odobrene direktne kredite prenosom sredstava na:

Račun dobavljača, odnosno izvršioca usluga/radova ili
Račun Korisnika kredita jednokratno ili po tranšama - fazno .

Prenos sredstava direktno na račun korisnika kredita po tranšama - fazno, podrazumijeva da se naredni prenos sredstava po pravilu neće vršiti prije nego što korisnik kredita opravda namjensko trošenje ranije realizovanih sredstava po odobrenom kreditu (sredstva po već prenešenim tranšama).

Izuzetno, u slučaju refundacije plaćenih ulaganja, prenos sredstava na račun korisnika kredita se može izvršiti jednokratno ili po tranšama - fazno, shodno važećem pravilniku IRF CG A.D.

Prenos sredstava za kreditne aranžmane posredstvom i uz garanciju poslovnih banaka po pravilu će se vršiti jednokratno.

U slučaju kreditiranja krajnjih korisnika putem poslovnih banaka, poslovne banke su dužne obezbijediti i čuvati dokumentaciju i voditi evidencije koje omogućuju brzu i efikasnu kontrolu namjenskog korišćenja kredita, kao i definisanje ostalih uslova korišćenja kredita u skladu sa zakonskim uslovima. IRF CG A.D. zadržava mogućnost da namjensku kontrolu vrši u direktnom kontaktu sa krajnjim korisnikom kredita.

8. Instrumenti obezbjedjenja

Kao instrumente obezbjedjenja kredita IRF CG A.D. će prihvatati mjenice,hipotekena nepokretnostima, bankarske garancije, garancije jedinica lokalne samouprave, garancije Vlade Crne Gore, jemstva bonitetnih pravnih lica, zaloge potraživanja i druge uobičajene instrumente obezbjedjenja u bankarskom poslovanju u skladu sa aktima IRF CG A.D. i odlukama nadležnih organa IRF CG A.D.

Sve troškove u vezi pribavljanja instrumenata obezbjeđenja i sprovođenje poslova oko osiguranja, brisanja i povraćaja realizovanih instrumenata snosi korisnik kredita.

Kod kredita posredstvom i uz garanciju poslovnih banaka, za obezbjeđenje će se uzimati mjenice I mjenična ovlašćenja banaka, a banka zadržava pravo da ugovori instrumente obezbjeđenja sa krajnim korisnikom.

9. Potrebna dokumentacija

9.1 Potrebna dokumentacija za realizaciju projekta kroz direktan kreditni aranžman:

Zahtjev za kredit (propisan obrazac IRF CG A.D.);
Izvod iz Centralnog registra privrednih subjekata ne stariji od 30 dana;
Plan budžeta za tekuću godinu i ostvarenje budžeta za prethodnu godinu,POP, PIR, NEO i BUZ (za privredna društva i javna preduzeća: Bilans stanja, Bilans uspjeha, Bruto bilans (Zaključni list), Analitika kupaca i dobavljača – za posljednje tri godine, kao i presjek gore navedenih izvještaja za tekuću godinu );
Investicioni projekat;
Važeći obrazac ovjerenih potpisa lica ovlašćenih za zastupanje (OP) i važeći karton deponovanih potpisa;
Saglasnost za pristup podacima Regulatornog kreditnog registra Centralne banke Crne Gore (RKR), uključujući osnivače i povezana lica[1] kada su u pitanju privredna društva;
Potvrda Uprave prihoda i carina o urednom izmirivanju poreza i doprinosa ne starija od 30 dana;
Odgovarajući obrazac za posljednji mjesec uplate poreza i doprinosa za zaposlene ovjeren od Uprave prihoda i carina, kao dokaz broja zaposlenih;
Predlog ponuđenih instrumenata obezbjeđenja ;
Saglasnost nadležnih organa tražioca kredita za zaduženje (kada su u pitanju lokalne uprave i javna preduzeća);
Predugovore i profakture (kopija ili original) za nabavku opreme, predračune za izvođenje građevinskih radova, (IRF CG A.D. neće prihvatati ponude/predugovore/predračune koje su izdate od fizičkih lica (osim kod kupoprodaje nekretnina), i od povezanih lica[2] (osim kada su u pitanju lokalne uprave i javna preduzeća), kao ni interne fakture). Predmetna dokumentacija ne može biti starija od 3 mjeseca od datuma predaje zahtjeva za kredit.

Za izgradnju/dogradnju/rekonstrukciju poslovnog objekta:

· List nepokretnosti nekretnine gdje se realizuje predmetna investicija ne stariji od 30 dana;

· Građevinska dozvola (ekvivalent shodno zakonu) koja glasi na podnosioca zahtjeva;

Predmjer, predračun i ponude za izvođenje radova.

9.2 Potrebna dokumentacija za realizaciju projekta posredstvom i uz garancije poslovnih banaka:

Investicioni program u skladu sa propisima banke;
Odluka nadležnog organa banke;
Rješenje o upisu krajnjeg korisnika u Centralni registar privrednih subjekata, odnosno u drugi registar nadležnog organa (ako je u pitanju privredno društvo);
Rješenje o registraciji za PDV, ako je krajnji korisnik obveznik PDV-a;
Potvrda Uprave prihoda i carina o urednom izmirivanju poreza i doprinosa ne starija od 30 dana;
Bilans stanja, Bilans uspjeha, za posljednje tri godine (ako je u pitanju privredno društvo-javno preduzeće);
Odgovarajući obrazac za posljednji mjesec uplate poreza i doprinosa za zaposlene ovjeren od Uprave prihoda i carina kao dokaz broja zaposlenih;
Profakture (kopija ili original) za nabavku opreme i sitnog inventara, predračune za izvođenje građevinskih radova, predugovore o kupoprodaji nekretnina (IRF CG A.D. neće prihvatati ponude/predugovore koje su izdate od fizičkih lica (osim kod kupoprodaje nekretnina), ponude/predugovore od povezanih lica (osim kada su u pitanju lokalne uprave i javna preduzeća), kao ni interne fakture). Predmetna dokumentacija ne može biti starija od 3 mjeseca od datuma predaje zahtjeva za kredit;
Izjava o povezanim licima.

Sva dokumentacija se po pravilu dostavlja na crnogorskom jeziku.

Stručna služba IRF CG A.D. zadržava pravo da zahtijeva dodatnu dokumentaciju.

10. Ostale odredbe

Dodatna pravila koja se primjenjuju na ovaj Program kreditiranja, a koja nisu pomenuta u ovom dokumentu, definisana su posebnim aktima koje donose nadležni organi IRF CG A.D.