Razvojni krediti za mikro, mali i srednji biznis - CEB

1. Cilj programa

Osnovni cilj programa je podrška razvoju preduzetništva u saradnji sa Razvojnom bankom Savjeta Evrope.

2. Namjena kredita

Krediti su namijenjeni za ulaganja u osnovna sredstva - materijalna imovina (građevinski objekti, oprema i uređaji, sitan inventar...) i obrtna sredstva.

IRF CG A.D. može direktno finansirati do 70% vrijednosti ukupne investicije.

Iznos kredita namijenjen ulaganju u obrtna sredstva može biti do 30% ukupnog iznosa kredita.

Finansijska podrška se neće odobravati u sljedeće svrhe:
• Djelovi investicije koji služe za lične potrebe;
• Ugostiteljski objekti koji isključivo pružaju usluge točenja pića;
• Djelatnosti izdavanja novina i drugih povremenih izdanja, djelatnosti proizvodnje i emitovanja radijskog i televizijskog programa, djelatnosti novinskih agencija, kao i uslužnih djelatnosti agencija za marketing i odnosa s javnošću;
• Kupovina udjela u drugim društvima, akcija i ostalih vrijednosnih papira;
• Benzinske pumpe;
• Izgradnja stambenih i poslovnih prostora radi prodaje;
• Proizvodnja i prodaja vojne opreme ili usluga;
• Prodajni auto saloni;
• Završene investicije u cilju refinansiranja kreditnih obaveza;
• Bankarstvo i osiguranje;
• Trgovina valutama i hartijama od vrijednosti;
• Učešće u projektima u kojima se krše međunarodno priznata prava radnika, uključujući bezbjednost na radu, pravila i procedure u Crnoj Gori;
• Bilo koja aktivnost koja se smatra nezakonitom ili štetnom po okolinu i opasnom za ljudsko zdravlje: igre na sreću, duvan, alkoholna pića (izuzev proizvodnje vina, zanatskih (kraft) piva i voćnih rakija);
• Nemoralne i nelegalne aktivnosti.

3. Korisnici kredita

Korisnici kredita mogu biti privredna društva i preduzetnici u svim oblicima organizovanja koje predviđa Zakon o privrednim društvima, kao i lica koja djelatnost obavljaju na način definisan pravilima djelatnosti kojima se bave (zanatlije, poljoprivredni proizvođači, PZU i sl.).

Ovom kreditnom linijom IRF CG A.D. će kreditirati projekte krajnjih korisnika koji ostvaruju prihode u sljedećim djelatnostima:

• Proizvodnja;
• Drvoprerada;
• Poljoprivreda i proizvodnja hrane;
• Turizam i ugostiteljstvo;

• Trgovina;
• Usluge.

Krajnji korisnici ovih kreditnih aranžmana mogu biti subjekti koji od Uprave prihoda (poreske uprave) obezbijede potvrdu da uredno izmiruju svoje poreske obaveze.

Pravo na kredit ne postoji, već IRF CG A.D. na osnovu svakog pojedinačnog zahtjeva donosi posebnu odluku.

Korisnici kredita mogu biti isključivo privredna društva koja posluju duže od 12 mjeseci.

4. Način kreditiranja

IRF CG A.D. realizuje ovaj Program direktnim kreditiranjem korisnika kredita.

Investiciono - razvojni fond Crne Gore A.D. ovaj program realizuje u saradnji sa Razvojnom bankom Savjeta Evrope.

Zahtjevi za odobrenjem kredita koji nisu dokumentovani obaveznom propisanom dokumentacijom neće se razmatrati.

5. Kreditni uslovi

Krediti koji se odobravaju po ovoj kreditnoj liniji, biće finansirani 50% iz sredstava Razvojne banke Savjeta Evrope.

• Maksimalni iznos do 150.000,00 € (za preduzetnike do 30.000,00 €);
• Kamatna stopa iznosi 3,50% na godišnjem nivou uz proporcionalni način obračuna kamate;
• Rok otplate do 8 godina (uključujući grejs period);
• Grejs period do 1 godine.

Posebni uslovi kreditiranja:

• Za subjekte koji projekte realizuju u opštinama sjevernog regiona i u opštinama koje su ispod prosječne vrijednosti indeksa razvijenosti u Crnoj Gori kamatna stopa iznosi 3,00% na godišnjem nivou uz proporcionalan način obračuna kamate.

Ukoliko je direktan kreditni aranžman u cjelosti pokriven bankarskom garancijom, novčanim kolateralom ili garancijom države (opštine), takav kreditni aranžman ili adekvatan dio kreditnog aranžmana se neće posmatrati kao izloženost krajnjeg korisnika.

6. Naknade

• Visina naknade je 0,30% na odobreni iznos kredita.

7. Korišćenje kredita

Rok korišćenja kredita je do 12 mjeseci.
Krajnji period korišćenja određivaće se za svaki kreditni aranžman pojedinačno u zavisnosti od realnih potreba i dinamike ulaganja sredstava.
Korisnici kredita dužni su kredit koristiti namjenski u skladu sa ovim programom i ugovorom koji se potpiše između IRF CG A.D. i korisnika.
IRF CG A.D. će sprovoditi kontrolu namjenskog korišćenja kredita.
IRF CG A.D. realizuje odobrene direktne kredite čija je namjena investiranje u osnovna sredstva (i sitan inventar) i obrtna sredstva, prenosom sredstava na:
• račun dobavljača, odnosno izvršioca usluga/radova ili na
• račun korisnika kredita jednokratno ili po tranšama - fazno.

Prenos sredstava direktno na račun korisnika kredita po tranšama - fazno, podrazumijeva da se naredni prenos sredstava po pravilu neće vršiti prije nego što korisnik kredita opravda namjensko trošenje prethodno realizovanih sredstava po odobrenom kreditu.
Izuzetno, u slučaju refundacije plaćenih ulaganja i nabavki osnovnih sredstava iz inostranstva, prenos sredstava na račun korisnika kredita se može izvršiti jednokratno ili po tranšama - fazno.

8. Instrumenti obezbjeđenja

IRF CG A.D. će kao instrumente obezbijeđenja kredita prihvatati mjenice, hipoteke na nepokretnostima, bankarske garancije, garancije jedinica lokalne samouprave, garancije Vlade Crne Gore, jemstva bonitetnih pravnih lica, zaloge potraživanja, administrativne zabrane na primanja, minimum dva bonitetna žiranta (u zavisnosti od iznosa kredita i primanja žiranta) i druge uobičajene instrumente obezbjeđenja u bankarskom poslovanju u skladu sa aktima IRF CG A.D i odlukama nadležnih organa IRF CG A.D.

Sve troškove u vezi pribavljanja instrumenata obezbjeđenja i sprovođenja poslova oko osiguranja, brisanja i povraćaja realizovanih instrumenata snosi korisnik kredita.

9. Potrebna dokumentacija

Potrebna dokumentacija za realizaciju projekta:

• Zahtjev za kredit;
• Investicioni program u skladu sa metodologijom IRF CG A.D., odnosno investicioni program prihvatljive sadržine;
• Izvod iz Centralnog registra privrednih subjekata ne stariji od 30 dana;
• Rješenje o registraciji za PDV, ako je krajnji korisnik obveznik PDV-a;
• Važeći statut društva;
• Saglasnost za pristup podacima Regulatornog kreditnog registra Centralne banke Crne Gore (RKR) uključujući osnivače i povezana lica;
• Važeći obrazac ovjerenih potpisa lica ovlašćenih za zastupanje (OP) i važeći karton deponovanih potpisa;
• Potvrda Uprave prihoda (poreske uprave) o urednom izmirivanju poreza i doprinosa ne starija od 30 dana;
• Komplet obrazaca za godišnje račune (Bilans stanja, Bilans uspjeha, Bruto bilans (Zaključni list), Analitika kupaca i dobavljača) – za posljednje tri godine, kao i presjek gore navedenih izvještaja za tekuću godinu, izuzev kod klijenata koji nisu u obavezi da sastavljaju finansijske izvještaje;
• Odgovarajući obrazac za posljednji mjesec uplate poreza i doprinosa za zaposlene ovjeren od Poreske uprave, kao dokaz broja zaposlenih;
• Prijedlog instrumenata obezbjeđenja;
• Profakture (kopija ili original) za nabavku opreme, sitnog inventara i obrtnih sredstava, predračune za izvođenje građevinskih radova, predugovore o kupoprodaji nekretnina (IRF CG A.D. neće prihvatati ponude/predugovore koji su izdati od fizičkih lica osim kod kupoprodaje nekretnina i nabavke stoke od registrovanih poljoprivrednih gazdinstava, ponude/predugovore od povezanih lica [1] kao ni interne fakture). Predmetna dokumentacija ne može biti starija od 3 mjeseca od datuma predaje zahtjeva za kredit;
• Za registrovane poljoprivredne proizvodjače potrebno je dostaviti: dokaz da je registrovan u neki od registara Ministarstva poljoprivrede šumarstva i vodoprivrede, kopija lične karte, kopija kartice žiro računa, uvjerenje o kućnoj zajednici i dr.

Za izgradnju/dogradnju/rekonstrukciju poslovnog objekta:
• List nepokretnosti nekretnine gdje se realizuje predmetna investicija ne stariji od 30 dana;
• Građevinska dozvola (ekvivalent shodno zakonu);
• Predmjer, predračun i ponude za izvođenje radova.

Za kupovinu poslovnog prostora:
• List nepokretnosti u kojem je upisana nekretnina koja je predmet kupoprodaje ne stariji od 30 dana;
• Predugovor/ugovor o kupoprodaji nekretnine (ovjeren od strane notara);

Sva dokumentacija se po pravilu dostavlja na crnogorskom jeziku.

Stručna služba IRF CG A.D. zadržava pravo zahtijevanja dodatne dokumentacije.

10. Ostale odredbe

Dodatna pravila koja se primjenjuju na ovaj Program kreditiranja, a koja nisu pomenuta u ovom dokumentu, definisana su posebnim aktima koje donose nadležni organi IRF CG A.D.