Investicioni krediti za mlade u biznisu

1. Cilj programa

Cilj Programa je podsticanje osnivanja i razvoja poslovanja mikro i malih preduzeća i preduzetništva koji su u vlasništvu crnogorskih državljana u životnoj dobi do i sa 35 godina života.

Dakle, cilj je da se toj ciljnoj grupi posveti posebna pažnja kako bi se obezbijedio viši stepen uključivanja u preduzetništvo i stvaranje uslova za uspješnije poslovanje mladih.

2. Namjena kredita

Krediti su namijenjeni za ulaganja u osnovna sredstva - materijalnu imovinu (građevinske objekte, opremu i uređaje, osnovno stado, podizanje dugogodišnjih zasada, sitan inventar i sl.), nematerijalna imovina (razvoj proizvoda ili usluge, patenti, licence, koncesije, autorska prava, franšize i sl.) i obrtna sredstva.

IRF CG A.D. može finansirati do 75,00 % vrijednosti ukupne investicije.

Iznos kredita namijenjen ulaganju u obrtna sredstva može biti do 30,00% ukupnog iznosa kredita.

Finansijska podrška se neće odobravati u sljedeće svrhe:
• Proizvodnja i prodaja vojne opreme ili usluga;
• Izgradnja stambenih i poslovnih prostora radi prodaje, kao i izgradnja benzinskih pumpi;
• Učešće u projektima kojima se krše međunarodno priznata prava radnika, uključujući bezbjednost na radu, pravila i procedure u Crnoj Gori;
• Bilo koja aktivnost koja se smatra nezakonitom ili štetnom po okolinu i opasnom za ljudsko zdravlje;
• Bankarstvo i osiguranje;
• Trgovina valutama i hartijama od vrijednosti;
• Djelatnosti izdavanja novina i drugih povremenih izdanja, djelatnosti proizvodnje i emitovanja radijskog i televizijskog programa, djelatnosti novinskih agencija;
• Kupovina udjela u drugim društvima, akcija i ostalih vrijednosnih papira;
• Trgovina valutama i hartijama od vrijednosti;
• Nemoralne i nelegalne aktivnosti.

3. Korisnici kredita

Korisnici kredita mogu biti privredna društva i preduzetnici u svim oblicima organizovanja koje predviđa Zakon o privrednim društvima, kao i lica koja djelatnost obavljaju na način definisan pravilima djelatnosti kojima se bave (zanatlije, poljoprivredni proizvođači, PZU i sl.).

Krajnji korisnici ovih kreditnih aranžmana mogu biti subjekti koji od Uprave prihoda i carina obezbijede potvrdu da uredno izmiruju svoje poreske obaveze.

Ukoliko je podnosilac zahtjeva privredno društvo, osnivači privrednog društva ne mogu imati više od 20,00% učešća u vlasništvu drugog društva, dok u slučaju preduzetnika isti, ne smiju participirati u vlasništvu drugog privrednog subjekta sa više od 20,00%. Takođe, da bi ostvarili pravo po ovoj kreditnoj liniji vlasnik privrednog društva, odnosno preduzetnik mora biti u životnoj dobi do i sa 35 godina života.

Korisnici kredita mogu biti isključivo privredna društva koja posluju duže od 12 mjeseci.

Pravo na kredit ne postoji, već IRF CG A.D. na osnovu svakog pojedinačnog zahtjeva donosi posebnu odluku.

4. Način kreditiranja

IRF CG A.D. realizuje ovaj Program direktnim kreditiranjem korisnika kredita.
Zahtjevi za odobrenjem kredita koji nisu dokumentovani obaveznom propisanom dokumentacijom neće se razmatrati.

5. Kreditni uslovi

Krediti koji se odobravaju po ovoj kreditnoj liniji, biće finansirani iz sopstvenog kreditnog potencijala.
Uslovi kreditiranja:
• Maksimalni iznos do 50.000,00 € (za preduzetnike do 30.000,00 €);
• Kamatna stopa iznosi 4,00% na godišnjem nivou uz proporcionalan način obračuna kamate;
• Rok otplate do 12 godina (uključujući grejs period);
• Grejs period do 4 godine.

Posebni uslovi kreditiranja:
• Za subjekte koji projekte realizuju u opštinama sjevernog regiona i u opštinama koje su ispod prosječne vrijednosti indeksa razvijenosti u Crnoj Gori kamatna stopa iznosi 3,50% na godišnjem nivou uz proporcionalan sistem obračuna kamate.

Zavisno od cijene raspoloživih izvora finansiranja, kamatna stopa može biti veća, sa čim bi korisnik sredstava Fonda bio uredno upoznat.

6. Naknade

Visina naknade je 0,30% na odobreni iznos kredita.

7. Korišćenje kredita

Rok korišćenja kredita je do 24 mjeseca.
Krajnji period korišćenja određivaće se za svaki kreditni aranžman pojedinačno u zavisnosti od realnih potreba i dinamike ulaganja sredstava.
Korisnici kredita dužni su kredit koristiti namjenski u skladu sa ovim programom i ugovorom koji se potpiše između IRF CG A.D. i korisnika.
IRF CG A.D. će sprovoditi kontrolu namjenskog korišćenja kredita.
IRF CG A.D. realizuje odobrene direktne kredite čija je namjena investiranje u osnovna sredstva (i sitan inventar), prenosom sredstava na:
• račun dobavljača, odnosno izvršioca usluga/radova ili
• račun Korisnika kredita jednokratno ili po tranšama - fazno .

Prenos sredstava direktno na račun Korisnika po tranšama - fazno, podrazumijeva da se naredni prenos sredstava po pravilu neće vršiti prije nego što Korisnik kredita opravda namjensko trošenje ranije realizovanih sredstava po odobrenom kreditu (sredstva po već prenešenim tranšama).
Izuzetno, u slučaju refundacije plaćenih ulaganja, prenos sredstava na račun korisnika kredita se može izvršiti jednokratno ili po tranšama – fazno, shodno važećim aktima IRF CG A.D.

8. Instrumenti obezbjeđenja

Kao instrumente obezbjeđenja kredita IRF CG A.D. će prihvatati mjenice, hipoteku na nepokretnostima (procijenjena vrijednost nepokretnosti mora biti najmanje vrijedna koliko i iznos traženog kredita), bankarske garancije, garancije jedinica lokalne samouprave, garancije Vlade Crne Gore, administrativne zabrane na primanja minimum jednog bonitetnog žiranta (u zavisnosti od iznosa kredita i primanja žiranta) i druge uobičajene instrumente obezbjeđenja u bankarskom poslovanju u skladu sa aktima IRF CG A.D. i odlukama nadležnih organa IRF CG A.D.

Sve troškove u vezi pribavljanja instrumenata obezbjeđenja i sprovođenja poslova oko osiguranja, brisanja i povraćaja realizovanih instrumenata snosi korisnik kredita.

9. Potrebna dokumentacija

Potrebna dokumentacija za realizaciju projekta:
• Zahtjev za kredit;
• Investicioni program u skladu sa metodologijom IRF CG A.D., odnosno investicioni program prihvatljive sadržine;
• Izvod iz Centralnog registra privrednih subjekata ne stariji od 30 dana;
• Rješenje o registraciji za PDV, ako je krajnji korisnik obveznik PDV-a;
• Važeći statut društva;
• Saglasnost za pristup podacima Regulatornog kreditnog registra Centralne banke Crne Gore (RKR) uključujući osnivače i povezana lica;
• Važeći obrazac ovjerenih potpisa lica ovlašćenih za zastupanje (OP) i važeći karton deponovanih potpisa;
• Potvrda Uprave prihoda i carina o urednom izmirivanju poreza i doprinosa ne starija od 30 dana;
• Komplet obrazaca za godišnje račune (Bilans stanja, Bilans uspjeha, Bruto bilans (Zaključni list), Analitika kupaca i dobavljača) za posljednje tri godine, kao i presjek gore navedenih izvještaja za tekuću godinu, izuzev kod klijenata koji nisu u obavezi da sastavljaju finansijske izvještaje ili posluju kraće od 24 mjeseca. Za registrovane preduzetnike potrebno je dostaviti odgovarajući obrazac predat ili izdat od strane Uprave prihoda (poreske uprave) (ZPO, GPPFL, Rješenje Uprave prihoda (poreske uprave) o paušalnom oporezivanju ili drugo);
• Odgovarajući obrazac za posljednji mjesec uplate poreza i doprinosa za zaposlene ovjeren od Uprave prihoda (poreske uprave) (dokaz broja zaposlenih);
• Prijedlog instrumenata obezbjeđenja;
• Profakture (kopija ili original) za nabavku opreme i sitnog inventara, predračune za izvođenje građevinskih radova, predugovore o kupoprodaji nekretnina (IRF CG A.D. neće prihvatati ponude/predugovore koje su izdate od fizičkih lica osim kod kupoprodaje nekretnina, ponude/predugovore od povezanih lica kao ni interne fakture). Predmetna dokumentacija ne može biti starija od 3 mjeseca od datuma predaje zahtjeva za kredit.

Za izgradnju/dogradnju/rekonstrukciju poslovnog objekta:
• List nepokretnosti nekretnine gdje se realizuje predmetna investicija ne stariji od 30 dana;
• Građevinska dozvola (ekvivalent shodno zakonu);
• Predmjer, predračun i ponude za izvođenje radova.

Za kupovinu poslovnog prostora:
• List nepokretnosti u kojem je upisana nekretnina koja je predmet kupoprodaje ne stariji od 30 dana;
• Predugovor/ugovor o kupoprodaji nekretnine (ovjeren od strane notara);

Sva dokumentacija se po pravilu dostavlja na crnogorskom jeziku.
Stručna služba IRF CG A.D. zadržava pravo da zahtijeva dodatnu dokumentaciju.

10. Ostale odredbe

Dodatna pravila koja se primjenjuju na ovaj Program kreditiranja, a koja nisu pomenuta u ovom dokumentu, definisana su posebnim aktima koje donose nadležni organi IRF CG A.D.